TANCDA: Ulaji wa Vyakula halisi husaidia upatikanaji sawa wa Sukari Mwilini
Vipeperushi na vijitabu kutoka TANCDA vinaeleza mfano wa magonjwa hayo kuwa saratani, magonjwa sugu ya njia ya hewa ,kisukari, magonjwa ya akili na mengine ya kurithi ugonjwa wa selimundu.
Kupunguza Magonjwa yasiyo ambukiza inaelezwa
kila Mlo uwe na makundi yote matano ya vyakula ambayo ni (a)Nafaka
,Mizizi,Ndizi Mbichi za Kupika (b)Jamii ya Mikunde na Asili ya Wanyama
(e)Mafuta.
Pia Ulaji wa vyakula halisi husaidia upatikanaji sawa wa sukari
mwilini, kwa kuhifadhi na kumeng'enya pole pole chakula tumboni.
Jamii pia imeshauriwa kuwa sukari ikizidi mwilini huharibu
mishipa ya damu nafahamu, macho ,figo na kongisho hivyo inashauriwa
kutoongeza sukari kwenye vyakula au vinywaji kwani sukari hiyo inapatikana
mwilini haraka zaidi ya inavyotakiwa.
TANCDA imekuwa ikielekeza pia kupitia vijarida vyake na pamoja
na wataalam wake kuwa jumla ya sukari yote ( kwenye vyakula, vinywaji, chai)
isizidi vijiko vidogo vya chaivitano kwa mtu mmoja kwa siku.
Imeelekezwa kuwa kukamua matunda ili kutengeneza juisi :matunda
hukaa tumboni muda mrefu zaidi na kupunguza kasi ya upatikanaji wa sukari
mwilini.
Kuhusu agizo la Mwenyezi Mungu , Mtakula kwa jasho lenu!
Jihudishe na chochote kitakachokufanya utoke jasho angalau kwa nusu saa kila
siku.
Bila mazoezi ,misuli hupoteza uwezo wa kutumia sukari, husinyaa
na mifupa huwa laini na kuvunjika kwa urahisi,mazoezi pia kupunguza msongo wa
mawazo na chumvi na mafuta yaliyozidi mwilini.
Taamaa mbaya aisee na ukiiga tembo kunya utapasuka msamba ,kuwa
na malengo sahihi juu ya maisha yako hapa duniani na fanya yaliyokwenye uwezo
na vipaji vyako ilikupunguza msongo wa mawazo na kuepuka kisukari, msukumo wa
juu wa damu.
Magonjwa yasiyoyakumbukiza yamelisababishia Taifa hasara kubwa
kwa kuondoa nguvu kazi na kurudisha nyuma maendeleo ya mtu binafsi na Taifa kwa
ujumla.
Hayo yameelezwa juzi Jijini Dar es
Salaam na Mganga Mkuu wa Serikali Prof. Abel Makubi kwa niaba ya Katibu Mkuu
Wizara ya Afya katika ufunguzi wa Kongamano la pili la Kisayansi la maadhimisho
ya wiki ya kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoyakuambukiza.
Akizungumza katika Kongamano hilo
Prof. Makubi amesema asilimia 33 ya vifo vyote nchini kwa mwaka 2017 vimetokana
na magonjwa yasiyoyakuambukiza ikiwemo magonjwa ya moyo na shinikizo la Damu
kwa asilimia 13, Kisukari asilimia 2, saratani asilimia 7 na ajali asilimia 11.
Aidha amesema hali hiyo
haikubaliki hivyo wanapanga mikakati ya pamoja ili kukabiliana na changamoto
hiyo ambayo inaongeza utegemezi sugu kwa familia na kuongeza mzigo mkubwa
kwenye mfumo wa afya kwa kuwa ni magonjwa ya muda mrefu na yanatumia rasilimali
nyingi.
Hata hivyo amesema kupitia
Kongamano hilo serikali inatarajia kupata mapendekezo ya wadau wa Afya ili
kuweza kuimarisha huduma za kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoyakuambukiza
hivyo ni vyema yawe mapendekezo ya kutekelezeka.
Kwa upande wake Mkurugenzi wa
Huduma za Tiba Wizara ya Afya Dkt.Grace Magembe amesema kwa takribani
miaka nane magonjwa yasiyoyakuambukiza yamekuwa yakiongezeka ikiwa ni pamoja na
gharama za matibabu.
Aidha
ameongeza kuwa lengo la Kongamano hilo ni kutoa uelewa kwa jamii kuhusu
magonjwa hayo na njia za kukabiliana nayo ambapo katika wiki ya maadhimisho
watatoa elimu kupitia sehemu mbalimbali ikiwemo vyombo vya habari pamoja na
kutoa huduma ya upimaji katika viwanja vya Mnazi Mmoja Jijini Dar es Salaam.
Takwimu za Shirika la Afya Duniani (WHO)
zinaonyesha kuwa magonjwa yasiyoyakuambukiza yanachangia zaidi ya vifo milioni
41 ambayo ni sawa na asilimia 71 ya vifo vyote milioni 57 vilivyotokea mwaka
2016 huku mataifa ya Uchumi wa kati na chini kama Tanzania yakionekana kuathirika
zaidi.
Meneja Mradi wa Shirikisho la Magonjwa Yasiyo ya Kuambukiza
(TANCDA) Happy Nchimbi, amesema wamekuwa wakitoa upimaji wa afya kwa mafanikio.
Anasema Mfano mwaka 2018 walifanya kambi sehemu ya mikoa mbali
mbali juu ya upimaji wa afya iliyofanyika katika nyakati za miezi Oktoba 21 na
kumalizika Oktoba 28 mwaka huo.
Happy amesema kuwa katika kambi hiyo waliweza kutoa huduma ya
upimaji bure wa magonjwa yasiyoambukiza ambao ulifanywa na wao TANCDA na kuwa
uliweza kuwapima wananchi zaidi ya 1500 ambapo wanachi waliendelea kujitokeza
kupata huduma hiyo.
"Wananchi waliweza kufurahi sana huduma hiyo ambapo
wengi wao walikuwa na tatizo la shinikizo la damu bila wao wenyewe kujifahamu,
lakini pia wengi waliweza kugundulika kuwa na uzito wa juu,"amesema Happy.
Happy amesema kuwa wananchi wanahitaji sana elimu ya
magonjwa yasiyo ya kuambukiza na visababishi vyake hasa ulaji usiofaa,ufanyaji
mazoezi na kupunguza matumizi ya pombe kwa wingi.
Amesema kuwa katika zoezi hilo Waziri wa nchi ofisi ya TAMISEMI
ndiye alikuwa mgeni rasmi katika moja ya mkoa na alijionea zoezi hilo
likiendelea, na kuona uhitaji wake kwa wananchi.
Imeelezwa kuwa watu 9 kwa kila 100 ya Watanzania wenye umri wa
miaka 25 na kuendele wana ugonjwa wa kisukari,hata hivyo inatajwa
kuwa kati ya hao 9 ni wawili tu wanaojijua kuwa wanakisukari.
Hayo yalikuwa ni maneno yake Profesa Swai mara alipokuwa
akifanya mahojiano na mwandishi wa makala hii mwaka 2018 ambapo
alipambanua mambo mengi juu ya magonjwa yasiyo ya kuambukiza.
Alipambanua kuwa ilikugundua kama unashinikizo kubwa la damu ni
vyema kupima msukumo wa damu kila unapoenda kwenye kituo cha tiba au kupima
angalau mara moja kwa mwaka.
"Kwa mda mrefu tulikuwa tukielimisha ulaji unaofaa kila
tunapopata fursa ya kuzungumza na watanzania lakini bado jamii haizingatii
ulaji bora na salama," Pia akakumbusha umuhimu waulaji unaozingatia
kiasi na si bora ulaji.
Profesa Swai hivyo aliwataka watanzania kufanya
mazoezi kila siku walau dk 30 za kuuweka mwili vizuri ili kukabiliana na
magonjwa yasiyo ya kuambukizwa.
Kwakuwa magonjwa hayo ndiyo magonjwa yanayoongoza kwa vifo vingi
barani Afrika.
Sababu zinazosababisha ama kuchangia mtu kupata shinikizo
kubwa la damu zimetajwa kuwa ni matumizi ya chumvi kupita kiasi hasa ya
kuongeza mezani,utumiaji wa pombe kupitakiasi pamoja na utumiaji wa tumbaku na
bidhaa zake pamoja na msongo wa mawazo.
Post a Comment